२०८१ असोज ३ गते बिहीबार, पोखरा–३०, कास्की ।
पोखरा विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पताल (PUTH) र बेलायतको ईस्ट ससेक्स हेल्थ केयर, NHS ट्रस्टको सहकार्यमा आयोजित Continuing Medical Education (CME) कार्यक्रम सेप्टेम्बर १९, २०२४ मा पोखरामा सम्पन्न भयो। कार्यक्रमको प्रमुख अतिथिका रूपमा विश्वविद्यालयका रजिष्ट्रार प्रोफेसर डा. दीपक बहादुर भण्डारीले स्वास्थ्य सेवा क्षेत्रमा ज्ञान आदानप्रदानको महत्वमाथि जोड दिँदै कार्यक्रमको उद्घाटन गर्नुभयो। उहाँले नेपाल र विश्वव्यापी चिकित्सा क्षेत्रमा ज्ञान आदानप्रदानको आवश्यकता माथि जोड दिंदै यस किसिमका कार्यक्रमले स्वास्थ्य सेवा क्षेत्रमा सुधार ल्याउने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो। उहाँले कार्यक्रममा सहभागी चिकित्सक र स्वास्थ्यकर्मीहरूले अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डअनुसार व्यवहारिक ज्ञान आर्जन गर्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याउनु भयो ।
पोखरा विश्वविद्यालय स्वास्थ्य विज्ञान सङ्कायका डीन सह–प्रा.डा. अमर नागिलाले कार्यक्रमका पोखरा विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पतालको स्वास्थ्य सेवा सुधारमा यस सीएमई कार्यक्रमले ठूलो योगदान गर्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो। साथै, पोखरा स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका पूर्व उपकुलपति प्रा.डा. बुद्धिबहादुर थापा र गण्डकी प्रदेश जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाका महानिर्देशक मनमोहन मिश्रले पनि कार्यक्रमका अवसरमा आफ्ना विचार राख्दै यस प्रकारका सीएमई कार्यक्रमले स्वास्थ्य सेवा सुधारमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याउने बताउनुभयो।
मणिपाल शिक्षण अस्पतालका प्रबन्ध निर्देशक एवम् आन्तरिक चिकित्सा विभाग प्रमुख डा अभिषेक मास्केले COPD र यसले नेपाली समाजमा पार्ने प्रभावबारे चर्चा गर्नुभयो। उहाँले नेपालजस्तो विकासशील मुलुकमा बायोमास र धुवाँको कारण महिलाहरूमा COPD को जोखिम बढ्दो छ। त्यसैले यस प्रकारका शैक्षिक कार्यक्रमहरूले चिकित्सकहरूलाई रोगको उपचारमा थप सहजीकरण गर्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो।
पोखरा विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पतालका निर्देशक सह-प्राध्यापक डा. कुमार यादवले कार्यक्रमको सफलता र सहभागिताप्रति धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभयो। उहाँले यस प्रकारका ज्ञानमूलक कार्यक्रमहरू आगामी दिनमा पनि निरन्तर आयोजना गरिने बताउनुभयो । डा. प्रकाश भट्टराईले सहभागीहरूको स्वागत गर्दै नेपाल-यूकेबीचको स्वास्थ्य सेवामा सहकार्यलाई अझ प्रगाढ बनाउनका लागि यस्ता कार्यक्रमले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो।
ईस्ट ससेक्स हेल्थकेयर एनएचएस ट्रस्टका डा. रुपक बास्तोलाले पोखरा विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पतालसँगको सहकार्यलाई निरन्तरता दिने प्रस्ताव राख्दै भविष्यमा द्विपक्षीय आदानप्रदान कार्यक्रमको सम्भावना औंल्याउनु भयो ।
कार्यक्रमको दोस्रो सत्रमा COPD सम्बन्धी दुईवटा प्रमुख प्रस्तुतीकरण भए। पहिलोमा नेपालका हालका दिशानिर्देश र उपचारका मापदण्डहरूबारे छलफल गरियो। दोस्रोमा, यूकेका COPD दिशानिर्देशहरू र उपचारका वर्तमान मापदण्डहरूको बारेमा चर्चा भयो। दुवै प्रस्तुतीकरणले दुई देशबीचको उपचार पद्धतिहरूको तुलनात्मक विश्लेषण प्रस्तुत गर्दै विविध दृष्टिकोणहरू प्रदान गर्नुभयो।
तेस्रो सत्रमा “नन-इन्भेसिभ भेन्टिलेसन” (NIV) र उपचारको सीमा सम्बन्धी विषयमा छलफल गरियो। यस सत्रमा COPD बिरामीहरूको उपचारमा आवश्यक पर्ने निर्णय र यसको प्रभावकारिताका बारेमा चिकित्सकहरूलाई जानकारी दिइयो।
चौथो सत्र COPD र पालेयटिभ केयरका विभिन्न पक्षहरूबारे छलफलमा केन्द्रित रह्यो। पालेयटिभ केयरको आवश्यकता, बिरामीहरूको जीवनस्तर सुधार गर्ने उपचार पद्धतिहरू र रोगको अन्तिम चरणमा आवश्यक देखिने विभिन्न पक्षहरू प्रस्तुत गरियो।
पाँचौं सत्रमा ‘फोक्सो पुनःस्थापना’ (पल्मोनरी रिह्याबिलिटेसन) र समुदायमा स्वास्थ्य सेवाको विस्तारका बारेमा छलफल गरियो। यस सत्रले COPD बिरामीहरूको जीवनस्तर सुधार्नका लागि पुनःस्थापना विधिहरू, शारीरिक अभ्यास र समुदायस्तरमा देखिने रोगका चुनौतीहरूको समाधानमा चिकित्सक र स्वास्थ्यकर्मीहरूको भूमिका महत्त्वपूर्ण हुनेमा जोड दियो।
अन्तिम सत्रमा साना समूहहरूमा केस स्टडीहरूमा आधारित छलफलहरू गरियो। सहभागी चिकित्सकहरूले COPD र पालेयटिभ केयरसँग सम्बन्धित बिरामीहरूको व्यावहारिक उपचारमा देखिने चुनौतीहरूबारे सघन छलफल गर्दै विभिन्न उपायहरूबारे ज्ञान आदानप्रदान गर्नुभयो।
यो CME कार्यक्रममा पोखरा विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पताल, नेपाल मणिपाल शिक्षण अस्पताल, गण्डकी मेडिकल कलेज र पोखरा स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका करिब पाँच दर्जन सहभागी थिए।
यो विशेष कार्यक्रमले COPD र पालेयटिभ केयरको उपचारमा नेपाल र यूकेका दिशानिर्देशहरूबीचको अन्तर र त्यसको प्रयोगात्मक ज्ञान आदान-प्रदानलाई महत्व दिएको थियो। कार्यक्रमको सञ्चालन पोखरा विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पतालका मेडिकल अफिसर डा. दीपिका कार्कीले गर्नुभएको थियो ।
भोलि, २० सेप्टेम्बर २०२४ मा पोखरा विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पतालमा COPD र पालेयटिभ केयरसम्बन्धी निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर आयोजना गरिनेछ। SPIROMETRY र X-Ray जाँचमा छुट सहित सेवा प्रदान गरिने यस शिविरमा सीप्लाले प्राविधिक सहायता उपलब्ध गराउने छ।